OPODATKOWANIE BIZNESU

System podatkowy Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na aktach prawodawczych i normatywnych, które umownie można podzielić na ogólne i specjalne. Pod pojęciem ogólnych aktów prawodawczych i normatywnych należy rozumieć akty, regulujące kwestie podatkowe o charakterze ogólnym i stosowane bez względu na rodzaj podatku. W specjalnych aktach prawa podatkowego określone są podstawowe elementy oddzielnych podatków.

Na polski system podatkowy składa się 12 podatków, a mianowicie:

9 podatków bezpośrednich:

Podatek dochodowy od osób prawnych (СІТ) – stawka 19%;
Podatek dochodowy od osób fizycznych (РІТ) – stawka 18% i 32%;
Podatek od czynności cywilnoprawnych- stawka od 0,1 do 2 %;
Podatek od nieruchomości;
Podatek od środków transportowych;
Podatek od spadków i darowizn;
Podatek rolny;
Podatek leśny;
Podatek od posiadania psów

3 podatki pośrednie:

Podatek od towarów i usług (VAT) – stawka podstawowa 23%;
Podatek akcyzowy;
Podatek od gier.

Podatek dochodowy od osób prawnych to jeden z podstawowych podatków. Przedmiotem opodatkowania jest uzyskany dochód, stanowiący nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągniętą w roku podatkowym. Podstawową stawką podatku wynosi 19%. W określonych przypadkach w przepisach prawa przewidziane jest stosowanie innych stawek. W szczególności, dochody, uzyskane na terytorium Polski pod postacią odsetek, praw autorskich, praw do korzystania z wynalazku, znaków towarowych, know-how podlegają opodatkowaniu według stawki 20%.

Okresem sprawozdawczym jest rok kalendarzowy. W przepisach prawa przewidziany jest obowiązek uiszczania comiesięcznych (cokwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.

W celu pozyskania inwestycji i wspierania rozwoju określonych regionów w Polsce przewidziane są ulgi i preferencje w spłacie zobowiązań podatkowych. W szczególności:

– zwolnienie z opodatkowania dochodów uzyskanych z prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. (na podstawie uzyskanego zezwolenia);

– nie podlegają opodatkowaniu dotacje i subsydia państwowe, otrzymane na pokrycie kosztów;

– ulga na nowe technologie (odliczenie od opodatkowywanego dochodu 50% wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowych technologii, które nie są stosowane na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat).

W Polsce obowiązują przepisy dotyczące cen transferowych. Za transakcje kontrolowane uznaje się transakcje:

– między podmiotami powiązanymi, będącymi nierezydentami;

– między podmiotami powiązanymi, będącymi rezydentami (oprócz transakcji między spółkami, wchodzącymi w skład tej samej grupy kapitałowej);

– między podmiotami niepowiązanymi, posiadającymi siedzibę lub zarząd w kraju, stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (co pewien czas są wydawane Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie określenia takich krajów).

W Polsce także można prowadzić działalność gospodarczą bez utworzenia spółki.

Dochody osób fizycznych podlegają opodatkowaniu według stawek 18 i 32%.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą może płacić od dochodu podatek liniowy według stawki 19%. Przedmiotem opodatkowania jest uzyskany dochód, stanowiący nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

W określonych wypadkach opodatkowaniu podlega nie dochód, a jedynie przychody, bez uwzględnienia kosztów ich uzyskania. W takich wypadkach podatek płacony jest w formie ryczałtu, bez względu na inne źródła przychodów. Podatek w formie ryczałtu może być płacony od ściśle określonych rodzajów przychodów (w szczególności, od przychodów członków zarządu osób prawnych; od usług doradczych, odsetek i pożyczek, dywidend i in). Stawka wynosi 19-20% w zależności od rodzaju dochodu.

Podatek od towarów i usług (czyli podatek od wartości dodanej – VAT), płacony jest przez każdy podmiot gospodarczy, prowadzący działalność gospodarczą, bez względu na formę organizacyjno-prawną.

Stawka podstawowa podatku wynosi 23%. Dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone:

– stawka 8% ma zastosowanie do określonych towarów i usług (na przykład, towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej, niektóre artykuły spożywcze, usługi gastronomiczne, usługi hotelarskie, wyroby rękodzieła ludowego, mieszkania socjalne);

– stawka 5% ma zastosowanie do dostaw produktów żywnościowych, książek oraz czasopism specjalnych.

Stawka 0% obowiązuje przy eksporcie towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, świadczeniu usług transportu międzynarodowego.

Zwolnienie z VAT ma zastosowanie do określonych usług, w szczególności do usług finansowych, medycznych, edukacyjnych, kulturalnych.

Z dniem 1 kwietnia 2011 roku w RP zaczął obowiązywać system rozliczenia VAT na zasadzie reverse – charge w przypadku, gdy miejscem opodatkowania transakcji jest terytorium Polski, a podmiotem, świadczącym usługę lub dostarczającym towar, jest podatnik, nieposiadający siedziby na terytorium Polski. Zgodnie z ogólną zasadą, w takim przypadku podatek płaci odbiorca usługi, będący płatnikiem VAT (w przypadku usługi) lub nabywca towaru, będący płatnikiem VAT i posiadający siedzibę na terytorium Polski (w przypadku dostawy towarów). Wyjątek stanowią, w szczególności, usługi, związane nieruchomościami, kiedy zarejestrowany w Polsce dla celów VAT podmiot “zagraniczny” może wystawić fakturę VAT z naliczonym polskim podatkiem od towarów i usług. W takim przypadku odbiorca usługi zwalnia się z obowiązku stosowania mechanizmu reverse – charge.

Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Wysokość podatku uzależniona jest od klasy gruntu. Podatek płacony jest cztery razy w roku.

Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym. Płatnikami tego podatku są tak osoby fizyczne, jak i prawne. Wysokość stawek podatku określa Radą Gminy, z tym że stawki nie mogą przekraczać wysokości, określonych w przepisach prawa. Stawki podatku ustalane są na kolejny rok podatkowy. Osoby fizyczne dokonują wpłaty podatku w ratach, 4 razy w roku, a osoby prawne – co miesiąc.

W celu unikania podwójnego opodatkowania między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy została zawarta Konwencja w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Do aktualnie istniejących podatków, których dotyczy Konwencja, należą w szczególności:

w Ukrainie:

– podatek od dochodu przedsiębiorstw;

– podatek dochodowy od obywateli Ukrainy, cudzoziemców i osób nie posiadających obywatelstwa;

w Polsce:

– podatek dochodowy od osób prawnych,

– podatek dochodowy od osób fizycznych,

– podatek rolny,

Wszyscy podatnicy w Polsce zobowiązani są do płacenia podatków. Niepłacenie podatków, podawanie nieprawdziwych danych w deklaracji lub inne próby unikania opodatkowania skutkują nałożeniem kary a w określonych wypadkach pozbawieniem wolności.